این سر مشق به عبارتی میباشد که مدل عربی نامیده مسجد سجاد مشهد گردیده و الگوی آن مسجد نبی ( ص ) میباشد.
مسجد با شبستان تراس دار ( تک ایوانه ، دو ایوانه و چهار ایوانه )
تراس فضایی سرپوشیده میباشد که از یک یا این که دو یا این که سه سو به خارج رویه دارااست و گشوده میباشد. خاستگاه تراس از میهن های وسط دریاچه آرال و خزر دانسته گردیدهاست . از حیاط اتاق دار در کاخ های هخامنشی، اشکانی و ساسانی بسیار سود گرفته شدهاست. یکی سابق ترین مساجد تراس دار مسجد جامع تبریز میباشد.
الگوی چهارستونی که در معمولی ترین موقعیت رزرو مسجد سجاد مشهد مشتمل بر یک پلان مربع با چهارستون در فضای میانی آن میباشد، در مقایسه با الگوهای تاریخی موجـود و الگوهای محتمل دیگر، تجهیزات و امکان های ویژه ای را برای پیاده سازی شبستان مساجد در مقیاس های مختلف ارائه میدهد
مسجد با شبستان تراس دار و گنبدخانه پشت حیاط
این سرمشق را می اقتدار موازی الگوی مساجد اهل ایران در لحاظ گرفت.
مفاهیم و کیفیات جان دار در طرح شبستان مسجد
به عنوان مثال مفاهیم جان دار در طرح شبستان مسجد مشتمل بر مورد ها تحت میباشد:
رعایت سلسله مراتب در پلان
رعایت سلسله مراتب در طول
تنوع
تداوم و وحدت در مخلوط فضاها
حضور با مفهوم فروغ در دسته
مخلوط مطلوب فضای شبستان با آدرس مسجد سجاد مشهد صحن اساسی و فضای گشوده و همینطور خوانایی شالوده و جهت قبله
غنای هندسه مخصوصا ارتباط ردیف ها بـا چهار فضای مختلف در حوالی هر ردیف
وحدت و تمایـت یکایک فضاهـا در کنار وحـدت و تمامیت تک تک گوشه و کنار
خوانایی در ذکر نمادین بیرونی
دسترسی ریلکس به فضاهای جانبی، خونایی شماره تلفن مسجد سجاد مشهد و مانوس بودن هیبت و گوشه و کنار برای به کارگیری کنندگان